Türkiye'nin vergi gelirinin yüzde 85'ini dar gelirliler ödüyor.

Yük Vatandaşın Sırtında!

Türkiye'nin vergi gelirinin yüzde 85'ini dar gelirliler ödüyor.

Gelir İdaresi Başkanlığı verilerine göre, 2025’in ilk 7 ayında toplam vergi yükünün %85’i dar gelirlilerden elde edildi. Dev şirketler ise muafiyetlerle %15’ini ödedi.

Vergi Dağılımı
 
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) verilerine göre, Türkiye’de vergi yükünün büyük kısmı dar gelirli vatandaşlar ve esnaftan toplanıyor. 2025’in ilk 7 ayında 1 milyon 210 bin 519 kurumlar vergisi mükellefi 550 milyar 871 milyon lira ödedi. Ortalama mükellef başına 455 bin lira düşerken, bu tutar dev holdingler ve bankalar için muafiyetlerle etkili olarak %20’nin altına iniyor. Standart bir otomobil alımında ise vergi 750 bin lirayı buluyor.

Muafiyetlerin Boyutu
 
Devlet, istisna ve muafiyetlerle kurumlardan vazgeçtiği vergi tutarını 2023’te 1 trilyon 476 milyar lira, 2024’te 2 trilyon 210 milyar lira olarak kaydetti. 2025 için bu rakam 3 trilyon liraya ulaştı. Uzmanlar, vazgeçilen vergilerin %75’inin gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden olduğunu belirtiyor. Prof. Dr. Ahmet Erol, bu kaynakların dış borç ödemesinde kullanılabileceğini ifade etti.

Esnaf ve Vatandaşın Yükü
 
Yeni vergi düzenlemesiyle esnaf basit usülden gerçek usüle geçirilerek daha fazla vergi ödemek zorunda kaldı. Ödenmeyen vergilerin cezalarının silinmesi ve muafiyetler, vergi adaletsizliğini artırdı. Uzmanlar, muafiyetler uygulanmasa bütçenin fazla vereceğini vurguladı.

Ekonomik Etkiler

Vergi sisteminin ‘az kazanandan çok, çok kazanandan az’ yapısı eleştiriliyor. Dar gelirliler, gelir vergisi, ÖTV ve MTV gibi kalemlerle yük taşırken, büyük şirketler teşviklerden yararlanıyor. GİB verileri, 2024’ün ilk 7 ayında 1 milyon 165 bin 695 mükellefin 480 milyar 178 milyon lira ödediğini gösteriyor.